የኢትዮጵያ ብሔራዊ ምርጫ ቦርድ መስከረም 20 ቀን 2013 ዓ.ም. ለሚካሄደው ድምፅ አሰጣጥ የመራጮች ምዝገባን ለማከናወን ዝግጅቶቹን እያጠናቀቀ ነው። በዚህም መሰረት ለሁለት ተከታታይ ቀናት ማለትም ነሐሴ 22 እና 23 ቀን 2013 ዓ.ም ለሐረሪ ክልል፣ ነሐሴ 23 እና 24 ቀን 2013 ዓ.ም ደግሞ ለሶማሌ ክልል እና ለደቡብ ብሔር ብሔረሰቦች እና ሕዝቦች ክልል ለመራጮች ምዝገባ ምርጫ አስፈጻሚዎች ሥልጠናዎችን ሰጥቷል።
የኢትዮጵያ ብሔራዊ ምርጫ ቦርድ ነሃሴ 17 ቀን 2013 ቀን ባሳወቀው መሰረት የመስከረም 20 ቀን 2014 ዓ.ም የድምፅ አሰጣጥ በሚከናወንባቸው የተለያዩ ምርጫ ክልሎች የመራጮች ምዝገባ ሁኔታን አስመልከቶ ውሳኔዎች አሳለፏል። ከዚያም መካከል ተጀምሮ የነበረው የመራጮች ምዝገባ የሚቀጥልባቸው፣ የመራጮች ምዝገባ እንደአዲስ የሚከናውንባቸው እና የመራጮች ምዝገባ የማያስፈልግባቸው የምርጫ ክልሎችን ማሳወቁ ይታወሳል።
ከነዚህም መካከል የሶማሌ ብሔራዊ ክልላዊ መንግስት አንዱ ሲሆን በክልሉ እየተከናወነ በነበረው የመራጮች ምዝገባ ላይ በቀረበ ከፍተኛ አቤቱታ እና ማስረጃ መሰረት ቦርዱ ማጣራት አስፈላጊ ነው ብሎ በማመኑ የአጣሪ ቡድን ተልኮ ውጤቱ እስኪወሰን ድረስ የመራጮች ምዝገባ መቋረጡ ይታወሳል። በዚህም መሰረት
1. አጣሪ ቡድን አዘጋጅቶ በ10 ምርጫ ክልሎች በማሰማራት
2. የአጣሪ ቡድኑን ሪፓርት በመገምገም
የኢትዮጵያ ብሔራዊ ምርጫ ቦርድ ነሔሴ 17 ቀን 2013 ዓ.ም. ሀገር ዐቀፍ ምርጫውን አስመልክቶ በማስተማር ላይ ከተሠማሩ ሲቪል ማኅበረሰብ ድርጅቶች ጋር ውይይት አካሄደ። የቦርዱ ምክትል ሰብሳቢ ውብሸት አየለ፣ የቦርድ አመራር አባል የሆኑት አበራ ደገፋ (ዶ/ር) እና ብዙወርቅ ከተተ፣ እንዲሁም የቦርዱ ፅ/ቤት ሃላፊ ሜላትወርቅ ኃይሉ የተገኙበትን መድረክ የቦርዱ ምክትል ሰብሳቢ ውብሸት አየለ ባደረጉት ንግግር የተከፈተ ሲሆን፤ በንግግራቸውም ማኅበራቱ ለምርጫው ስኬታማነት የነበራቸውን ጉልህ አስተዋጽዖ ጠቅሰው አመስግነዋል።
የኢትዮጵያ ብሔራዊ ምርጫ ቦርድ ነሐሴ 13 ቀን 2013 ዓ.ም. ምርጫ ባልተደረገባቸው የምርጫ ክልሎች ከሚወዳደሩ ፖለቲካ ፓርቲዎች ጋር ውይይት አደርጓል። ሁሉም የቦርዱ አመራሮች የተገኙበትን የምክክር መድረክ በቦርዱ ዋና ሰብሳቢ ብርቱካን ሚደቅሳ አማካኝነት ቦርዱ ሲሰራቸው የቆያቸው ስራዎች ሪፓርት ለፓርቲዎች ቀርቧል። በማስከተልም ምርጫ ባልተደረገባቸው አካባቢዎች የሚኖረውን ቀጣይ የምርጫ ሂደት ከአካባቢዎቹ አጠቃላይ ሰላምና ተጨባጭ ሁኔታ ጋር በማገናዘብ ዝርዝር መረጃ የተሰጠ ሲሆን፤በቦርዱ ግምገማም ምርጫ ለማድረግ አመቺ ሁኔታ ያለባቸው ቦታዎችም ተለይተው ቀርበዋል። ያለውን አጠቃላይ ሁኔታ ከግንዛቤ በመክተት ቀጣዩ የድምፅ መስጫ ቀንን ጨምሮ ሌሎች ጉዳዮች ላይ ፓርቲዎች ሃሳባቸውን እንዲሰጡ ተጠይቋል።
የኢትዮጵያ ብሔራዊ ምርጫ ቦርድ 6ተኛው አጠቃላይ ምርጫን በዋናነት ሰኔ 14 ቀን 2013 ዓ.ም ያስፈጸመ ሲሆን በመራጮች ምዝገባ ሂደት ላይ በታዪ ጉልህ ግድፈቶች፣ በመራጮች ምዝገባ ላይ በቀረቡ አቤቱታዎችን ለማጣራት ጊዜ በማስፈለጉ እንዲሁም ከጸጥታ ጋር በተያያዙ ጉዳዮች የተነሳ ሰኔ 14 ቀን 2013 ዓ.ም ድምፅ አሰጣጥ ያልተደረገባቸው ቦታዎች እንዳሉ ይታወቃል። በዚህም መሰረት የኢትዮጵያ ብሔራዊ ምርጫ ቦርድ የስራ አመራር ቦርድ ቀሪ ምርጫ ያልተከናወነባቸው የምርጫ ክልሎችን፣ የምርጫው ሂደት ያለበትን ሁኔታ እና የመሳሰሉትን በመገምገም የሚከተሉትን ውሳኔዎች አስተላልፏል።
የሶማሌ ብሔራዊ ክልላዊ መንግስት የመራጮች ምዝገባ
የኢትዮጵያ ብሔራዊ ምርጫ ቦርድ 6ተኛው አጠቃላይ ምርጫን ሰኔ 14 ቀን 2013 ዓ.ም በዋናነት ያስፈጸመ ሲሆን በእለቱ ድምጽ አሰጣጥ ሂደት ላልተከናወነባቸው እና የመራጮች ምዝገባ በድጋሚ ለሚከናወንባቸው ቦታዎች ዝግጅቶችን ሲያደርግ ቆይቷል። ከነዚህ ስራዎችም መካከል ምርጫ አስፈጻሚዎችን ሁኔታ እና ቁጥር መገምገም አንደኛው ስራ ነው። ምርጫ አስፈጻሚዎች የምርጫ ሂደቱ ዋና አካል መሆናቸውን በመረዳት እና ስራውም ከፍተኛ ጥንቃቄ የሚጠይቅ በመሆኑ እንዲሁም የምርጫ ሂደቱ ከተጀመረ በኋላ የሰው ሃይል እጥረት እንዳይፈጠር በማሰብ በሶማሌ ክልል፣ በደቡብ ብሔር ብሔረሰቦች እና ህዝቦች ክልል እንዲሁም በሐረሪ ክልል ተጨማሪ የሰው ሃይል ምልመላ ማከናወን እንዳለበት አምኗል።
በዚህም መሰረት
የኢትዮጵያ ብሔራዊ ምርጫ ቦርድ ነሐሴ 11 ቀን 2013 ዓ.ም. በሶማሌ ብሔራዊ ክልላዊ መንግሥት የተካሄደውን የመራጮች ምዝግባን አስመልክቶ በባለሞያዎች የተካሄደውን ምርመራ ለፓርቲዎች እንዲቀርብ አድርጓል። የቦርዱ ሁሉም አመራሮች የተገኙበትን የምክክር መድረክ የቦርዱ ዋና ሰብሳቢ ብርቱካን ሚደቅሳ ባደረጉት ንግግር የተከፈተ ሲሆን፤ የሰብሳቢዋን ንግግር ተከትሎም በምክትል ሰብሳቢው ውብሸት አየለ አወያይነት በምርምራ ላይ ከተሠማሩት ዘጠኝ ቡድኖች ተወካዮች ቀርበው በየምርጫ ክልሎቹ ያደረጉትን ምርመራ ሂደት፣ ውጤት እና ለቦርዱ የሚያቀርቡትን የውሳኔ ሃሳብ አስረድተዋል። በምርመራ ሂደቱም በቀረቡት ቅሬታዎች ላይ ቀጥተኛ ግንኙነት ካላቸው ግለሰቦች ጋር ባደረጓቸው ቃለመጠይቆች፣ በመሥክ ጉብኝት፣ ከአካባቢው ማኅበረሰብ በሰበሰቧቸው መረጃዎች፣ ከፎቶና ከተንቀሳቃሽ ምስል እንዲሁም ከቀረቡ ከተለያዩ የሠነድ ማስረጃዎችን በመጠቀም ያጠናቀሩትን ሪፖርት አቅርበዋል።
የኢትዮጵያ ብሔራዊ ምርጫ ቦርድ ሐምሌ 23 ቀን 2013 ዓ.ም.
የኢትዮጵያ ብሔራዊ ምርጫ ቦርድ ሰኔ 22 ቀን 2013 ዓ.ም. በ6ኛው አጠቃላይ ምርጫ ተሣትፈው በድምፅ መስጠት ሂደቱ ላይ አቤቱታ ካቀረቡ ፖለቲካ ፓርቲዎች ጋር ምክክር አድርጓል። የቦርዱ ዋና ሰብሳቢ ብርቱካን ሚደቅሳና የቦርዱ ምክትል ሰብሳቢ የሆኑት ውብሸት አየለ በተገኙበት የተከናወነው የምክክር መድረክ፤ በፓርቲዎች የቀረቡ አቤቱታዎችን መፍትሔ ለመስጠት ቦርዱ በሚከተለው ሥርዓት ላይ ካለው ጊዜ አንጻር ፓርቲዎቹ ፈጣንና የተሻለ መፍትሔ ለማግኘት ይረዳል ያሏቸውን የማዳበሪያ ሃሳቦች እንዲያጋሩ ለማስቻል ታስቦ የተዘጋጀ መድረክ ሲሆን፤ ይህንንም የቦርዱ ሰብሳቢና ምክትል ሰብሳቢ በንግግራቸው ገልጸውታል። የቦርዱ የህግ ክፍል ሃላፊም በምክክሩ የተገኙ ሲሆን አቤቱታዎች ሊኖራቸው የሚገባውን ቴክኒካል ይዘት ላይ ማብራሪያ ሰጥተዋል።
6ተኛው አጠቃላይ ምርጫ ድምጽ አሰጣጥ ሂደት ሰኔ 14 ቀን 2013 ዓ.ም መከናወኑ ይታወሳል። ብሔራዊ ምርጫ ቦርድ በእለቱ የፓለቲካ ፓርቲዎች አቤቱታ ዴስክ በማቋቋም በስልክ፣ በአጭር መልእክት፣ በደብዳቤ አቤቱታዎችን ሲቀበል እና በእለቱ መፈታት የሚችሉትን ችግሮችም ሲፈታ መቆየቱ ይታወሳል።>/p>
ቦርዱ ከድምፅ መስጫው ቀን በማስከተል በተለያየ ሁኔታ የቀረቡትን አቤቱታዎች ሲመለከት እና ሲመረምር ቆይቷል። አንዳንዶቹ አቤቱታዎች በየደረጃው በሚከናወነው የምርጫ ሂደት መቅረብ የነበረባቸው እና በምርጫ ክልሎች እና ጣቢያዎች ደረጃ የሚቀርቡ ሲሆኑ ሌሎቹ ደግሞ ቦርዱ በምርመራ የሚያያቸው ናቸው። ቦርዱ ከአቤቱታዎቹ የተቆራረጡ፣ ሙሉ መረጃ ያልያዙ እና መካተት የሚገባውን መረጃዎች ያካተቱ ባለመሆናቸው ምርመራውን አስቸጋሪ መሆኑን ተረድቷል።
